Cognitieve gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een vorm van therapie die niet altijd gemakkelijk is om in een notendop uit te leggen. Wanneer we te maken krijgen met een nare gebeurtenis in ons leven zullen we ons daar vaak slecht over voelen. Het verliezen van je reukzin (en soms ook je smaakzin) is een gebeurtenis die je hele leven op zijn kop kan zetten. In het algemeen staat cognitieve gedragstherapie voor het veranderen van hoe we denken waarbij er ook gekeken wordt naar het aanleren van nieuw gedrag. Een cognitief gedragstherapeut zal met jou kijken naar de samenhang tussen gebeurtenissen, gedachten, gevoelens, gedragingen, gewaarwordingen en gevolgen. Omdat deze woorden allen starten met de letter G, worden ze doorgaans ook wel eens afgekort als de G's. Om de samenhang van de G's te bekijken wordt vaak de metafoor van tandwielen gebruikt (zie afbeelding hieronder). Wanneer er één van deze G's begint te draaien, bijvoorbeeld als er iets gebeurt, zal dat de andere G's ook in gang zetten. Dit kan het hele systeem op een positieve manier, maar ook op een negatieve manier, beïnvloeden. Door hoe we in elkaar zitten en wat we geleerd/meegemaakt hebben in het verleden, gaan we de gebeurtenis op een bepaalde manier waarnemen. Hier komen dan ook gedachten bij kijken die ervoor zorgen dat je je op een bepaalde manier gaat voelen, je je hiernaar gaat gedragen en aan dit gedrag vervolgens weer bepaalde gevolgen gekoppeld zijn (bekijk gerust het voorbeeld hieronder). We kunnen dus stellen dat bij cognitieve gedragstherapie wordt gekeken naar hoe mensen denken maar ook naar hoe ze zich gedragen.¹

CGT komt dan ook voort uit twee stromingen: het behaviorisme (waaruit de gedragstherapie is ontstaan) en de cognitieve psychologie (waaruit de cognitieve therapie is ontstaan). De gedragstherapie richt zich op gedragingen. Gedragstherapeuten gaan ervan uit dat hoe iemand zich gedraagt, mee bepaalt hoe iemand zich voelt. Binnen deze vorm van therapie ga je eerst samen met je therapeut kijken welk gedrag als problematisch wordt gezien en wat de omstandigheden daarvan zijn. Dit om daarna te kunnen overgaan tot het aanleren en uitproberen van nieuwe en meer helpende gedragingen.² Ook hulpverleners die geen postgraduaatsopleiding gedragstherapie of gedragscounseling hebben gevolgd werken soms wel met gedragstherapeutische methoden en technieken.

Doordat er binnen de gedragstherapie meer en meer cognitieve elementen werden opgenomen, kwam de cognitieve therapie tot stand. Hierbij richten therapeuten zich vooral op het geheugen en de waarneming. Zij spreken bij mensen met een bepaalde psychologische problematiek van slecht aangepaste en niet-helpende cognitieve schema's. Waarbij deze schema's wat we waarnemen en dus ook ons gedrag (en eigenlijk ook hoe we ons voelen) beïnvloeden. Men gaat in de therapie op zoek naar de negatieve wijze van denken. Nadien gaan ze onderzoeken of deze negatieve gedachten wel kloppen. Om zo samen na te denken over manieren van denken die wel helpend en passend zijn binnen de situatie.¹´²

Omdat de cognitieve- en de gedragstherapie vergelijkbare gunstige effecten opleveren en hun werkwijze goed te combineren valt, spreken we in het algemeen over 'Cognitieve gedragstherapie' waarbij gefocust wordt op de beide stromingen.²

Binnen de cognitieve gedragstherapie zijn er verschillende vormen en soorten ontstaan. Er zijn namelijk verschillende vertakkingen van de CGT die het accent op andere elementen leggen. Deze stromingen zijn vaak gelinkt aan specifieke psychologische problematieken. Voor levend verlies is er bijvoorbeeld zoiets als 'ACT' maar ook 'Mindfulness'. Wil je graag geholpen worden door cognitieve gedragstherapie en wil je graag meer te weten komen over deze twee vormen? Klik dan zeker even door voor meer informatie.  ²